Türk tersaneleri Norveç pazarını kaybediyor
Türk gemi inşa sektörü, artan maliyetler ve finansmana erişimdeki zorluklar nedeniyle küresel rekabette zor günler geçiriyor. Haziran ayında gemi ve yat ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 61,8 azalarak yaklaşık 84 milyon dolara gerilerken, en büyük pazar olan Norveç’e hiç satış yapılmaması dikkat çekti. Türk tersanelerinde sipariş kayıpları hızlanırken, sektör 2025’in ilk yarısını daralmayla geçirdi.
Norveç haziran listesinde ilk 10’a giremedi
Son 10 yılı aşkın süredir Türk tersanelerinin en fazla ihracat yaptığı ülkelerden biri olan Norveç, haziran ayında ilk 10 ihracat pazarı arasına bile giremedi. Geçtiğimiz yılın haziran ayında 60 milyon dolarlık ihracatla listenin başında yer alan Norveç’e bu yılın aynı ayında hiç ihracat yapılmadı. Ocak–Haziran 2025 döneminde ise Norveç, yüzde 22’lik payla Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olmaya devam etti. Ancak bu ülkeye en fazla satışın yapıldığı ürün grubu olan balıkçı teknelerindeki düşüş, genel ihracat rakamlarını da olumsuz etkiledi. İlk yarıda özel amaçlı balıkçı gemisi ihracatı yüzde 0,5 azalarak yaklaşık 157 milyon dolara geriledi.
Sektör maliyet baskısı altında
Özellikle özel amaçlı gemi inşasında Türkiye’yi kısa sürede küresel lider konumuna taşıyan yerli tersaneler, Norveç ile aynı seviyelere gelen üretim maliyetleri nedeniyle yeni sipariş alamaz hale geldi. Türk üreticiler, çevreci gemilere olan küresel talebin arttığı bir dönemde fiyat avantajını yitirerek rekabette geriye düşüyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2025’in ilk altı ayında gemi ve yat ihracatı yıllık bazda yüzde 1,3 oranında azalarak yaklaşık 908 milyon dolar oldu. Haziran ayında ise sektör ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 61,8 düşüşle 84 milyon dolarda kaldı. En yüksek ihracat kaybı da gemi inşa sektöründe yaşandı.
“Kur düşük, enflasyon yüksek, rekabet gücü zayıflıyor”
Ekonomi Gazetesi’nden Aysel Yücel’e konuşan Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven, ihracatçının rekabet gücünü zayıflatan en önemli faktörün düşük döviz kuru ve yüksek enflasyon olduğunu söyledi. Seven, “Maliyetleri kontrol etmek neredeyse imkânsız hale geldi. Norveç gibi yüksek maliyetli ülkelerle aynı seviyeye geldik. Bu da Türkiye’nin fiyat avantajını ortadan kaldırıyor,” dedi.
Seven ayrıca, üretim ve ihracat için gerekli kredilere ulaşmanın her geçen gün zorlaştığını, yüksek faiz oranlarının da maliyetleri artırdığını vurguladı. Ticari yat ve yelkenli üretiminde 24 metre altı tekneler için KDV istisnasının bulunmamasının da özellikle küçük ve orta ölçekli üreticileri zor durumda bıraktığını belirtti.
Yatırımlar yurt dışına kayıyor
Sektördeki zorluklara paralel olarak bazı büyük şirketler yatırımlarını yurt dışına taşımaya başladı. İhracat liderlerinden Tersan Norveç’te, Hicri Ercili ise Hollanda’da tersane yatırımı gerçekleştirdi. Cem Seven, kayıpların devam etmesi halinde başka yerli firmaların da aynı yolu izleyebileceğine dikkat çekti.
İstihdamda da düşüş yaşanıyor
Sektördeki daralma istihdama da yansıyor. Türkiye genelinde 80’in üzerinde faal tersanenin bulunduğu gemi ve yat inşa sanayisinde son bir yılda istihdam yüzde 10’dan fazla azaldı. Yıl sonu itibarıyla ihracatta yüzde 15’in üzerinde bir düşüş yaşanması öngörülüyor.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Türk tersaneleri Norveç pazarını kaybediyor
