Norveç'te dev karbon yakalama projesi: 4 gemi, milyarlarca ton karbondioksiti deniz dibine gömecek
Norveç'te, yıllık 1,5 milyon ton karbondioksit depolama kapasitesine sahip 4 gemiyle dev bir karbon yakalama projesi başlatıldı.
İnsanların solunumuyla bile havayı kirlettiği gerçeği, çevre kirliliğinin sadece sanayiyle sınırlı olmadığını gösteriyor. Ağaçlar gündüz karbondioksit alıp oksijen verirken, gece oksijen alıp karbondioksit verirler; insanlar ise oksijen alıp karbondioksit verir. Bu durum, tüm canlıların havaya karbondioksit yaydığını ve dolayısıyla hava kirliliğine katkıda bulunduğunu gösterir. Normalde havada binde 3-4 oranında bulunan karbondioksit oranı, günümüzde binde 8'e ulaşmış durumda.
MİLYARLARCA TON KARBONDİOKSİTLE MÜCADELE
Norveç'te bulunan bir denizcilik şirketi, bu soruna çözüm bulmak için 4 gemi inşa etti. Bu gemiler, karbondioksiti yakalayıp denizin 2 bin 600 metre derinliğine basarak depolayacak. Sakarya Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Teker ve Kocaeli Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ozan Hikmet Arıcan, projenin risklerini ve gemilerin önemini Milliyet.com.tr'ye anlattı.
PROJENİN RİSKLERİ VE ÖNEMİ
1880'den bu yana dünya nüfusu 25 milyondan 8 milyar 142 milyona yükselirken, atmosferdeki karbondioksit oranı da yüzde 45 artış gösterdi. Ortalama bir yetişkin günde yaklaşık 900 gram karbondioksit salıyor; bu da dünya genelinde günde yaklaşık 7,2 milyon ton karbondioksit anlamına geliyor. Her biri 1,5 milyon ton karbondioksit taşıyabilen dört geminin bu miktara ne kadar katkıda bulunabileceği ise tartışılıyor. Prof. Dr. Teker, karbondioksit depolamanın değil, üretimine neden olan faaliyetleri azaltmanın daha etkili olduğunu vurguluyor. Doç. Dr. Arıcan ise projenin Paris İklim Anlaşması ve küresel emisyon hedefleri açısından önemini belirtiyor. Depolanacak karbondioksitin deprem gibi doğal afetler sonucu sızması riski de mevcut.
KARBONDİOKSİTİN DEPOLANMASI VE RİSKLERİ
Projenin birinci etabı 2024'te tamamlandı ve 2025 yazında ilk karbondioksit depolaması gerçekleştirildi. Ancak, deniz dibinde depolanan karbondioksitin deprem durumunda sızması binlerce deniz canlısının ölümüne neden olabilir. Prof. Dr. Teker, karbondioksitin yüksek miktarlarda suya karışması durumunda deniz canlıları için ölümcül olabileceğini, ancak çözünürlüğünün düşük olduğunu ve gaz halinde yayılması durumunda büyük bir alanı etkileyebileceğini açıklıyor. Doç. Dr. Arıcan ise gemilerin özel gaz tankerleri olduğunu ve her kaptanın bu gemileri kullanamayacağını belirtiyor. Projenin Türkiye'de uygulanabilirliği ve Karadeniz'in uygunluğu da tartışılıyor.
Ana Sayfa
Foto Galeri
Norveç'te dev karbon yakalama projesi: 4 gemi, milyarlarca ton karbondioksiti deniz dibine gömecek
