ABD denizcilikte Çin’e boyun eğiyor
Trump’ın Çin ile denizcilik alanında yaptığı anlaşma ABD’de tepkiye neden oldu. Trump Çin gemilerinin ABD limanlarına yanaşması için uyguladığı ücreti kaldırdı. Bu, gemi üretiminde liderlik koltuğunda oturan Çin’e karşı boyun eğme olarak nitelendiriliyor
ABD ve Çin, pazartesi günü ticari deniz taşımacılığı konusundaki anlaşmazlıklarını sona erdirdi. Ancak bu ateşkes, Washington’un Çin’in deniz gücü olarak yükselişini sınırlama çabalarını zayıflatacak.
ABD Başkanı Donald Trump kısa süre önce Çin’e ait ticari gemilerin Amerikan limanlarına yanaştığında ücret ödemesini zorunlu kılan bir uygulama başlatmıştı. Bu politika, Çin gemilerinin ABD’ye mal taşımasını sınırlamak amacıyla tasarlanmıştı.
Çin, Amerikan gemilerine benzer vergiler uygulayarak misillemede bulundu. Ancak iki ülke, son ticaret anlaşmalarının bir parçası olarak bu ücretleri bir yıl boyunca askıya alma konusunda anlaştı. Pazartesi günü yapılan açıklamada, ücret tahsilatının durdurulduğu bildirildi.
EN BÜYÜK GEMİLERİN YÜZDE 60’INI ÇİN YAPTI
Ücretlerin durdurulması kararı, Trump’ın büyük ticari gemi üretimi neredeyse hiç olmayan Amerikan tersanelerini canlandırma çabalarının önünde engeller bulunduğunu ortaya koydu. Trump, tersaneleri desteklemek ve denizcileri eğitmek için bir “denizcilik eylem planı” sözü vermişti. Bu plan geçen hafta açıklanacaktı.
BRS Shipbrokers gemi aracı şirketine göre, Çin 2024 yılında dünyanın büyük gemilerinin yüzde 60’ını üretti; bu oran beş yıl önce yüzde 44’tü. Çin bu yıl 700’den fazla büyük ticari gemi üretirken, ABD yalnızca bir tane üretti.
Çin tersanelerinin özellikle devlet desteğinden büyük ölçüde yararlanmaları dikkat çekiyor. Çin son yıllarda Güney Kore ve Japonya gibi iki büyük gemi yapım ülkesini geride bıraktı.
‘TRUMP İŞÇİLERİ YARI YOLDA BIRAKTI’
ABD, yalnızca Çinli denizcilik şirketlerine değil, aynı zamanda Çin yapımı büyük gemilere de ücret uygulamıştı. ABD’ye mal taşıyan en büyük denizcilik şirketlerinin birçoğu —örneğin Fransız CMA CGM— Çin yapımı gemilere sahip.
Bu ücretler, Biden yönetimi döneminde başlatılan bir ticaret soruşturmasına dayanıyordu ve iki partiden de destek görmüştü. Ancak Trump yönetiminin bu uygulamayı durdurması eleştirildi.
Muhafazakâr düşünce kuruluşu Hudson Enstitüsü kıdemli üyesi Michael Roberts, “Amacımız, Çin’in bu sektördeki hakimiyetini köreltmekti. Bu açıdan hayal kırıklığı yaratıyor.” ifadelerini kullandı. Wisconsin’den Demokrat Senatör Tammy Baldwin de Çin’in politikalarının Amerikan gemi yapım işçilerini zayıflattığını belirterek, “Başkan, Çin’i sorumlu tutmak yerine geri adım attı ve Amerikan işçilerini yarı yolda bıraktı.” dedi.
FİNANSMAN SORUNU
Beyaz Saray, neden ücretleri durdurduğuna ve çok fazla taviz verip vermediğine ilişkin sorulara yanıt vermedi. Trump’ın denizcilik eylem planının ne zaman açıklanacağı sorulduğunda, Beyaz Saray sözcüsü Anna Kelly, Trump’ın bir “Gemi Yapımı Ofisi” kurduğunu belirterek “beklemede kalın” ifadesini kullandı.
Ücretlerin destekçileri, bu uygulamanın denizcilik şirketlerini Çin yapımı gemiler almaktan caydıracağını ve gemi siparişlerini Güney Kore, Japonya ve nihayetinde ABD’ye yönlendireceğini umuyordu.
Ücretlerin nihai kaderi ise belirsiz. ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi, ücretlere yol açan soruşturmadaki konular üzerinde Çin ile müzakere edeceğini açıkladı.
Açıklamada, “Bu adımları atarken, ABD, Amerikan gemi yapımını canlandırmak için iç çabalarına ve kilit müttefiklerle görüşmelerine devam edecektir.” denildi.
Kongre’deki bir yasa tasarısı —SHIPS for America Act— Çin gemilerine uygulanan ücretleri kullanarak yeni bir Amerikan ticari gemi filosu oluşturmayı amaçlıyordu.
Ücret gelirleri olmazsa filonun nasıl finanse edileceği sorulduğunda, tasarının eş sponsorlarından Indiana Cumhuriyetçi Senatör Todd Young, yasanın başka finansman yolları öngördüğünü söyledi. Young, “Bu askıya alma devam etse de etmese de, SHIPS Yasası Amerika’nın ticari denizcilik endüstrisini yeniden inşa etmek ve ulusal güvenliğimiz için hayati öneme sahip.” dedi.
GÜNEY KORE YATIRIMLARI
Amerikan gemileri, Asya’da üretilenlerin dört katına kadar mal olabilir ve bu nedenle onlara olan talep oldukça düşük. Büyük Amerikan gemileri satın alan denizcilik şirketleri, esasen yasal zorunluluk nedeniyle bunu yapmakta. ABD yasalarına göre, bir Amerikan limanından diğerine mal taşıyan şirketlerin, Amerikan yapımı ve Amerikan mürettebatlı gemileri kullanması gerekiyor.
Güney Koreli şirketler, ABD’de gemi üretmeyi ve Amerikan tersanelerine yatırım yapmayı planladıklarını açıkladılar. Güney Koreli Hanwha Grubu, geçen yıl satın aldığı Philadelphia’daki tersaneyi genişletmek istediğini belirtti.
ABD’nin uyguladığı denizcilik ücretlerine misilleme olarak Çin, Hanwha’nın beş Amerikan iştirakini yaptırım listesine almış ve bunları “ABD’nin gemi yapımı konusundaki hamlelerine destek ve yardım sağlamakla” suçlamıştı.
Ancak pazartesi günü Çin, Hanwha’ya bağlı bu şirketlere yönelik yaptırımları bir yıl süreyle askıya aldığını açıkladı.
Hanwha Global Defense sözcüsü James Hewitt yaptığı açıklamada, “Çin Ticaret Bakanlığı’nın duyurusundan haberdarız ve dünya çapındaki denizcilik müşterilerimize hizmet sunmaya devam edeceğiz.” dedi.
Ana Sayfa
Foto Galeri
ABD denizcilikte Çin’e boyun eğiyor
